İki ölkənin liderləri arasında olan telefon söhbətində beynəlxalq səviyyəli mühüm məsələlər ətrafında fikir mübadiləsi aparılıb

Azərbaycan Respublikası və Çin Xalq Respublikası arasında diplomatik münasibətlər qurulandan sonra hər iki ölkə qarşılıqlı əməkdaşlığın uğurla davam etdirilməsinə, beynəlxalq və regional səviyyədə koordinasiyalı fəaliyyətin daha da gücləndirilməsinə böyük önəm verir.

Təsadüfi deyil ki, Azərbaycan-Çin münasibətləri diplomatik əlaqələrin qurulmasından ötən 30 ilə yaxın vaxt ərzində, xüsusilə də son 10 ildə yüksək səviyyədə inkişaf edib. Dövlətlərimiz arasında münasibətlər qarşılıqlı etimada əsaslanır, suverenlik, ərazi bütövlüyü məsələlərində bir-birini dəstəkləyir, regional və beynəlxalq müstəvidə mövqelərimiz üst-üstə düşür.

Ölkələrimiz, demək olar ki, bütün sahələrdə olduqca yaxın əlaqələrə malikdir ki, bu da siyasi, iqtisadi, ticarət, hərbi-texniki əməkdaşlığı əhatə edir.

Bu əlaqələrin əsası ümummilli lider Heydər Əliyevin 1994-cü ildə Çin Xalq Respublikasına səfəri ilə qoyulub. Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyevin Çinə  2015 və 2019-cu illərdə səfərləri dövlətlərimiz arasında mövcud dostluq münasibətlərinin keyfiyyətcə yeni səviyyəyə yüksəldilməsinə şərait yaradıb. Azərbaycan ilə Çin arasında ticarət dövriyyəsində son illər ərzində yalnız müsbət dinamika müşahidə olunub. Dövlət başçımızın  qeyd etdiyi kimi, bizim ticarət dövriyyəmiz 1,3 milyard dollar təşkil edir. Çindən idxal 40 faiz artıb. Bu gün Azərbaycan Çinin Cənubi Qafqazda ən böyük tərəfdaşıdır. Ölkəmiz Çin vətəndaşları üçün sadələşdirilmiş viza prosedurunu tətbiq edib, bu ölkənin şirkətləri Azərbaycanda  geniş fəaliyyət göstərir. Bütün bunlar Azərbaycan-Çin əməkdaşlığının əyani göstəricisidir. Beynəlxalq təşkilatlarda Azərbaycanın Çin Xalq Respublikası ilə həmrəy fəaliyyətini də əlavə etsək, dövlətlərimiz arasında strateji əməkdaşlığın möhkəm təməl üzərində qurulduğunu görmüş olarıq. Bu dostluq və əməkdaşlıq münasibətlərinə toxunan ölkə başçısı cənab İlham Əliyev demişdir: “Bu gün Azərbaycan-Çin əlaqələrinin siyasi, iqtisadi, humanitar və digər sahələrdə inkişafı məmnunluq doğurur. Eyni zamanda, biz beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində də uğurla əməkdaşlıq edirik”.

Bu günlərdə - iyunun 2-də Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyev və Çin Xalq Respublikasının Sədri Si Cinpin arasında telefon söhbəti olub. Söhbət zamanı Azərbaycan və Çin arasında siyasi, iqtisadi və nəqliyyat-logistika sahələrində uğurlu əməkdaşlığın olması vurğulanıb. Qeyd olunub ki, hər iki ölkə “Bir kəmər, bir yol” layihəsinin inkişafı çərçivəsində öz fəaliyyətlərini birgə əlaqələndirir və mövcud imkanlardan faydalanmağın əhəmiyyətini yüksək qiymətləndirirlər. Həqiqətən,   Azərbaycan Çinin “Bir kəmər, bir yol” təşəbbüsünü ilk gündən dəstəkləyib. Asiya və Avropanı birləşdirən Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu xətti  Çin Xalq Respublikasından Avropaya və əks istiqamətdə yük daşımaları üçün ən qısa nəqliyyat marşrutudur və Avrasiyaya inteqrasiya prosesində son dərəcə əhəmiyyətli rola malikdir. Bundan əlavə, iki ölkənin tarixi İpək Yolu üzərində yerləşməsi Azərbaycana Şərq-Qərb və Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizlərini uğurla reallaşdıran mərkəz ölkə olmaq imkanı açmışdır.

Azərbaycan  Prezidenti dəfələrlə bu layihələrin geosiyasi əhəmiyyətinə xüsusi diqqət çəkərək “Bir kəmər, bir yol” təşəbbüsünün əhatə etdiyi bütün ölkələr və regionlar arasında iqtisadi əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsinə, sabitlik və təhlükəsizliyin bərqərar olunmasına mühüm töhfə verə biləcəyini vurğulayıb. Eyni zamanda, bu layihə mədəniyyətlərarası və sivilizasiyalararası münasibətlərin, iqtisadi inkişafın gücləndirilməsi, ölkələrin çiçəkləndirilməsi və xalqlararası təmasların təşviqi kimi nəcib ideyalara xidmət edir. Cənab İlham Əliyev 2019-cu ilin aprel ayında Çinin paytaxtı Pekin şəhərində  keçirilmiş  “Bir kəmər, bir yol” üzrə ikinci Beynəlxalq Əməkdaşlıq Forumunun əlaqələrin inkişafı istiqamətində növbəti addım olduğunu qeyd etmiş və  məhsuldar şəkildə aparılmış  müzakirələrin qarşıdakı dövrdə  nəzərdə tutulan məqsədlərə öz müsbət təsirini göstərəcəyini bildirmişdir. Məhz 2019-cu il aprelin 24-27-də keçirilmiş bu tədbir zamanı Si Cinpin Azərbaycanın dövlət başçısı ilə söhbətində xüsusilə vurğulamışdır: “Cənab Prezident, Siz Çin xalqının çoxdankı dostusunuz, Çin-Azərbaycan münasibətlərinin və bütün sahələrdə əməkdaşlığın inkişafı üçün şəxsən daim səy göstərirsiniz. Mən bunu yüksək qiymətləndirirəm və Sizinlə sıx əlaqə saxlamağa, ikitərəfli münasibətləri birlikdə sağlam məcrada inkişaf etdirməyə hazıram”. Si Cinpinin bu sözləri Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin şəxsiyyətinə, qlobal siyasətdə yerinə və roluna verilən önəmli qiymət, dövlət başçımıza olan inam və etimadın göstəricisidir. Hamı yaxşı bilir ki, çinlilər əsl və səmimi dostluğun qədrini yaxşı bilir, buna böyük dəyər verirlər. Müdrik Konfutsi demişdir ki, biz, hamını istəməliyik və yalnız insanpərvər olanlarla yaxından dostluq etməliyik. Təxminən 5 min il tarixə malik olan Çin sivilizasiyası bu gün öz müdriklərinin cızdığı prinsiplərdən kənara çıxmır. Çinlilər özləri də bunu tez-tez təkrar edirlər. Çünki məhz düşünməyi, maddi və mənəvi sərvət toplamağı, eləcə də yaratmağı yaxşı bacaran xalq əsl dosluğun nə olduğunu bilir. Bu, daim öz üzərində çalışan, zəngin mədəniyyətinə və tarixinə söykənən və bununla fəxr edən bir xalqın yaşam fəlsəfəsidir.

Telefon söhbəti zamanı Çin Xalq Respublikasının Sədri həmçinin vurğulamışdır ki, Çin-Azərbaycan münasibətləri yeni tarixi mərhələnin astanasındadır və hər iki ölkə ənənəvi dostluğu inkişaf etdirir. Si Cinpin Azərbaycanın “Bir kəmər, bir yol” təşəbbüsünün reallaşdırılması istiqamətində vacib tərəfdaş olduğunu və Çinin Azərbaycan xalqının seçdiyi inkişaf yolunu dəstəklədiyini bildirib.

Son illərdə Azərbaycanın hərtərəfli inkişafı istiqamətində əldə etdiyi nailiyyətləri dost ölkə Çin həmişə təqdir edib. Çinli mütəxəssislər güclü iqtisadiyyatın üç əsas istiqamətini qeyd edirlər: investisiyalar, ixrac və istehlak. Azərbaycan milli iqtisadiyyatının inkişafı modelinin əsas təməl prinsipləri də məhz bundan ibarət olmuşdur. Həqiqətən də, hər üç istiqamət - daxili və xarici investisiyaların yatırılması, ixracyönümlü istehsal sahələrinin daha da inkişaf etdirilməsi, habelə əhalinin istehlak qabiliyyətinin yüksəldilməsi - ölkə iqtisadiyyatının sürətli inkişafını və dayanıqlığını şərtləndirən əsas amillərdəndir. Bu məsələyə telefon söhbəti zamanı toxunan ÇXR Sədri Çin şirkətlərinin Azərbaycana investisiya qoyuluşunu təşviq etməyə, infrastruktur layihələri çərçivəsində əməkdaşlığı daha da inkişaf etdirməyə hazır olduqlarını bildirmişdir. Bu da güclü iqtisadiyyata, davamlı inkişaf tendensiyasına, əlverişli investisiya mühitinə malik Azərbaycana dünyanın önəmli qlobal güclərindən biri olan Çinin ən yüksək səviyyədə marağının təzahürüdür. Odur ki, erməni işğalından azad edilmiş ərazilərimizdə dost ölkə olan Çinin “Huawey” şirkətinin mühüm layihələrin icrasında aparıcı rolu  Azərbaycan tərəfinin ÇXR-lə strateji dostluq və əməkdaşlığın daha da genişləndirilməsində maraqlı olduğunu göstərir.

Sirr deyil ki, Azərbaycan “Bir kəmər, bir yol” təşəbbüsünü konkret əməllərlə dəstəkləyib. Belə ki, ölkəmiz Bakı-Tbilisi-Qars və Bakı Dəniz Ticarət Limanı kimi qlobal əhəmiyyətli layihələri reallaşdırmaqla, hazırda isə yeni yaradılacaq Zəngəzur dəhlizinin Avrasiya və Trans-Xəzər Şərq-Qərb Nəqliyyat Dəhlizini formalaşdırmaqla Çindən Qərbə daşınacaq yüklər üçün qısa və əlverişli alternativ marşrut təqdim etmişdir. Bu da bütün region dövlətlərinin maraqlarına, onların iqtisadi əlaqələrinin inkişafına xidmət edəcək. Əgər kapitulyasiya aktına imza atmış Ermənistan ağıllı siyasətə üstünlük verərək öz öhdəsinə düşənləri vaxtında və qeyd-şərtsiz yerinə yetirsə, o zaman hətta bu ölkə də yeni yaradılacaq imkanlardan faydalana bilər. Çünki Prezident İlham Əliyevin sülhsevər, humanist siyasəti bütün ölkələr üçün, hətta Ermənistan üçün də bir şansdır.

İyunun 2-də olan telefon söhbəti zamanı həmçinin COVİD-19 pandemiyası ilə mübarizə ətrafında da fikir mübadiləsi aparılmış və cənab İlham Əliyev ÇXR-in Sədri Si Cinpinə Azərbaycana verdiyi dəstəyə görə təşəkkürünü bildirmişdir. Belə ki, dünyada vaksinlərin çatışmadığı bir şəraitdə Çin Azərbaycana vaksinlər ixrac etmiş, bu da ölkəmizdə vaksinasiya prosesinin uğurla başlanılmasına və davam etməsinə imkan yaratmışdır. Həmçinin çinli mütəxəssislər Azərbaycana gələrək bu ümumbəşəri bəla ilə mübarizədə topladıqları dəyərli təcrübəni azərbaycanlı həmkarları ilə bölüşüblər.

Göründüyü kimi, bütün sahələrdə uğurlu inkişafa nail olmuş, öz doğma torpaqlarını 44 günlük müharibədə işğaldan azad etmiş Azərbaycan qlobal güclərin diqqət mərkəzindədir. Əksər ölkələr qüdrətli, güclü və qalib Azərbaycanla strateji əməkdaşlığı genişləndirməyə, inkişaf etdirməyə çalışır.

Tam əminliklə söyləyə bilərik ki, Çin və Azərbaycan xalqları arasında da “Qədim İpək Yolu” tarixi qədər qədim dostluq münasibətləri təsadüfi deyil və bu gün, hər iki dövlət başçılarının səyləri nəticəsində bu dostluq daha da inkişaf edir, yeni çalarlarla zənginləşir.

Emin QASIMOV,

“Respublika”.