Nadir dinamizm, yüksək səviyyəli təşkilatçılıq və seçicilərin misilsiz mənəvi istəyi ilə möhkəmləndirilmiş prezident seçkilərinin aşkar şəffaflığı dövlətimizin gələcək taleyini müəyyənləşdirib.

Seçkidə qalib gələn Prezident İlham Əliyevin triumfal uğurunun təməl daşlarına diqqət yetirmək məqsədəuyğundur. Azərbaycan işğaldan azad edilən bu ərazilərin bərpasına hərtərəfli zəmin yaradan, öz xalqını ən böyük, möhtəşəm qələbələrə aparan, Ermənistanın təcavüzünə qarşı mübarizədə mütləq Qalib ölkədir.

Lakin qədim latın ifadəsində "Amat victoria curam", yəni "Qələbə hazırlığı (səyləri, qayğını) sevir" deyilir. Dövlət başçısı İlham Əliyev Azərbaycan xalqının məkrli, qəddar düşməni - erməni militarizmi üzərində, beynəlxalq aləmdə ən mürtəce siyasi qüvvələrin və hər cəhətdən cinayətkar xarici erməni diasporunun körüklədiyi münaqişədə böyük Qələbəni təmin etmək yoluna haradan başlayıb?

XX-XXI əsrlərin kəsişməsində hərbi-siyasi və sosial-iqtisadi vəziyyət 90-cı illərin əvvəllərində müstəqil Azərbaycan dövlətçiliyinin hərtərəfli inkişafına mane olan ziddiyyətli amillərə çevrilmişdi. Demokratik sistemin və bazar iqtisadiyyatının formalaşdırılmasının bütün yükü, müasir tarixin ən böhranlı illərində, faktiki olaraq suveren dövlət anlayışının özünü bərpa edən, ona vətəndaş qarşıdurması uçurumuna düşməyə və etnosiyasi zəmində parçalanmağa imkan verməyən Böyük Lider, planetar miqyaslı siyasi xadim Heydər Əliyevin rəhbərlik etdiyi Azərbaycan xalqının öz çiyinləri üzərinə düşdü. Unutmaq olmaz ki, dövlətçiliyimizin inkişafının həmin mərhələsi hərbi-siyasi toqquşmalar fonunda baş verirdi. Respublikanın ərazi bütövlüyünün pozulması, bir milyona yaxın qaçqın və məcburi köçkünün olması cəmiyyətdə müəyyən sosial gərginlik yaratmaya bilməzdi. Ulu öndər Heydər Əliyevin, sonradan isə onun davamçısı Prezident İlham Əliyevin Azərbaycanın dövlət-ərazi bütövlüyünün bərpası yönündə sülh yolunu seçmək üçün aparılan danışıqlar prosesi, ilk növbədə, güclü müdafiə qabiliyyətinə, Silahlı Qüvvələrimizin güclənməsinə arxalanmalı idi.

AXC-Müsavat cütlüyü timsalında müxalifət qüvvələri respublikada ictimai-siyasi sabitliyi sistemli şəkildə pozmağa çalışırdılar. Onlar Qərbin ən mürtəce siyasi qüvvələrinin iştirakı ilə, Qərb modeli üzrə "bazar demokratiyası cənnəti"nə nail olmaq üçün faktiki olaraq "zərbəçi kommunist əməyi" zərurətində israrla respublika rəhbərliyini demokratik islahatların aparılmasında fəaliyyətsizlikdə ittiham edirdilər.

Dövlətin siyasi sisteminin və sosial-iqtisadi modelinin islahatının embrional inkişafı vəziyyətində siyasət, diplomatiya və iqtisadiyyat sahəsində ən dərin nəzəri biliyə, o cümlədən neft-qaz, nəqliyyat-enerji strategiyalarının, respublika üçün əhəmiyyətli xarici siyasət tədbirlərinin həyata keçirilməsində təcrübəyə malik olan İlham Əliyev 2003-cü ildən müasir dövlətçiliyin böyük memarı Heydər Əliyev tərəfindən müəyyən edilmiş Azərbaycanın tərəqqisinin intibahına aparan dahiyanə yolu davam etdirir.

Amerikalı esseist Edvard Abbey düzgün qeyd edirdi ki, "siyasətdə olduğu kimi, tarixdə də "gələcək" dövlət adamlarının əməlləri ilə doldurulmasını gözləyən zaman boşluğudur". Prezident İlham Əliyevin uzun illər prezidentlik fəaliyyətindən sonra cəsarətlə deyə bilərik ki, o, bu boşluğu təkcə Azərbaycanın deyil, həm də beynəlxalq münasibətlər tarixinin salnaməsinə dərin iz buraxmış əməllərlə doldurur.

Bu əməllərin əhatə dairəsi dövlət idarəçiliyi anlayışının genişliyinə dair heç bir təsəvvürə uymur. Transmilli, regionlararası energetika layihələrindən, silahlı qüvvələrin hərbi-texniki modernləşdirilməsindən tutmuş, cəmiyyətin müasir simasını simvolizə edən Azərbaycan xalqının tarixi, mədəni və mənəvi-psixoloji ənənələrinə əsaslanan multikulturalizmin etibarlı qorunmasına qədər dəyərlər toplusudur. Eyni zamanda Prezidentin dövlətçilik təfəkkürünün uzaqgörənliyi və miqyaslılığı respublikanın neft və qaz ixracından əldə etdiyi milli gəlir, o cümlədən iqtisadiyyatın neft-qaz sənayesi ilə əlaqəli olmayan sənaye və yüksək texnologiyalı sahələrin yaradılması istiqamətində təcəssüm olundu.

Dövlət başçısının maliyyə-sənaye strategiyası Azərbaycan iqtisadiyyatının inkişafının əsaslarının fundamentallığının və diversifikasiyasının möhkəmləndirilməsinə töhfəsini verir, respublikanın enerji ehtiyatları tükəndiyi halda onun neft-qaz amilindən asılılığını azaldır, gələcək tərəqqinin yüksək templərini təmin etmək imkanını saxlayır.

Prezidentin fəaliyyətinin diplomatik sahəsi, başqa sözlə desək, təhsilinin təməl peşəkarlığı, şübhəsiz ki, Amerika tarixində əfsanəvi prezident Avraam Linkolnun çıxardığı formulda öz əksini tapmışdır: "Mən düşmənlərimi dosta çevirməklə məğlub edirəm".

Bu isə dəyişməz həqiqət, Prezidentin rəhbərlik etdiyi illərdə misli görünməmiş bir zirvəyə yüksələn Azərbaycan diplomatiyasının alfası və omeqasıdır. Axı bir vaxtlar Azərbaycanla informasiya-təbliğat qarşıdurmasında üstün olan ermənilərin dezinformasiya fəaliyyəti dövlətlərarası münasibətlər və keçmiş Qarabağ probleminə baxışlar sferasında xalqımızın ətrafında mənfi ab-hava yaradırdı.

Müasir Azərbaycanın yaradıcısı Heydər Əliyevin Qarabağ erməni separatçılarının qondarma "öz müqəddəratını təyinetmə" və "dənizdən-dənizə böyük Ermənistan" ideyası tərəfdarlarının uydurmalarının ifşası üçün başladığı son dərəcə dəqiq iş Prezident İlham Əliyev tərəfindən yaradıcılıqla təkmilləşmiş və səmərəli şəkildə davam etdirilmişdir. Azərbaycan xalqının dünya ictimaiyyətinin şüurunda əvvəllər erməni tarixi saxtakarlıqları ilə formalaşmış siması erməni informasiya təxribatının hiyləgərliyi nəticəsində yaranan saxta təbəqələrdən təmizlənməyə, Qarabağ problemi isə öz həqiqi obyektiv məzmununda aydınlaşmağa başladı.

Azərbaycanın dövlət başçısının beynəlxalq nüfuzu gündən-günə artır və digər dövlətlərin rəhbərlərinin əksəriyyəti tərəfindən həqiqi dövlət müstəqilliyinin qorunub saxlanması, ərazi bütövlüyünün davamlı şəkildə müdafiəsi, dünyanın bütün ölkələri ilə hərtərəfli dövlətlərarası qarşılıqlı faydalı əməkdaşlıq mövqeyilə şərtləndirilmiş nüfuzunun tanınması aydın şəkildə özünü göstərir.

Bu kontekstdə maraqlı odur ki, məşhur yamaykalı hüquq müdafiəçisi, ictimai xadim Markus Qarvinin fikrincə, "... indiki dövlət xadimləri bütün bəşəriyyətə qarşı bərabərlik və ədalət olmadan hər hansı bir sülhün mümkün olduğuna inanırlarsa, dövrlərinin ən böyük səhvini edirlər". Lakin İlham Əliyev dünya siyasi fikrində yer tutan bu tendensiyanın əksinə olaraq, beynəlxalq aləmdə istənilən vəziyyətdə məzlum xalqların müdafiəsi, ərazisinin böyüklüyü və əhalisinin sayından, beynəlxalq siyasi və iqtisadi həyatdakı yerindən və rolundan asılı olmayaraq dünyanın bütün dövlətləri arasında ədalətli, qarşılıqlı hörmətə əsaslanan münasibətlər mövqeyində dayanan siyasi xadimi kimi çıxış edir. Bu, onun rəhbərlik etdiyi dövrdə Qoşulmama Hərəkatına yeni bir stimul verib.

Təbii ki, bütün bunlar bütövlükdə Azərbaycan dövlətinin beynəlxalq mövqelərinin möhkəmlənməsi və beynəlxalq qüvvələrin keçmiş Dağlıq Qarabağ problemi ətrafında yerləşdirilməsində Azərbaycanın xeyrinə olan köklü dəyişikliyə təsir etməyə bilməzdi. Eyni zamanda İlham Əliyevin respublikanın dövlət-ərazi kompleksinin bərpası üçün müəyyənləşdirdiyi strategiyanın konstruktivliyi, ona təkcə diplomatik münasibətlər sahəsində deyil, həm də hərbi-texniki və siyasi əməkdaşlıq sahəsində də müttəfiqləri və strateji tərəfdaşları düzgün, dəqiq seçməyə imkan verir. Bu mövqe ikitərəfli əsaslarla səmərəli şəkildə qurulmuş əlaqələr qardaş Türkiyə, Çin, Rusiya, İsrail, Pakistan, BƏƏ və Səudiyyə Ərəbistanı ilə strateji tərəfdaşlığı təmin edir.

İlk iki dövlətlə qarşılıqlı münasibətlər "Azərbaycan Respublikası ilə Türkiyə Respublikası arasında müttəfiqlik münasibətləri haqqında" 2021-ci il 15 iyun tarixli Şuşa Bəyannaməsi və "Azərbaycan Respublikası ilə Rusiya Federasiyası arasında müttəfiqlik qarşılıqlı fəaliyyəti haqqında" 2022-ci il 22 fevral tarixli Bəyannamənin imzalanması yolu ilə sonradan hərbi-texniki və siyasi müttəfiqliyə çevrildi.

Təbii ki, ölkəmizin ərazi bütövlüyünün və bütün torpaqları üzərində suverenliyinin bərpası naminə xalqımızın arzusu və məqsədi, qarşısıalınmaz qətiyyəti əyani olaraq dövlət xadiminin əvəzsiz xarakter keyfiyyətini üzə çıxardı: xalqa verilən vədləri dəqiq və aydın bir şəkildə yerinə yetirmək! Napoleon Bonapart qeyd etmişdi ki, "Döyüşü yaxşı məsləhət verən yox, onun yerinə yetirilməsinin məsuliyyətini öz üzərinə götürən və yerinə yetirən uddu".

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev 2021-ci ilin noyabrında Şuşada Vətən müharibəsində Qələbə Günü şərəfinə hərbçilər qarşısında çıxış edərkən verdiyi sözün nəticələrini təntənəli şəkildə bildirdi: "2003-cü ildə ilk dəfə Prezident vəzifəsinə seçilən zaman Azərbaycan xalqına müraciət edərək demişdim ki, nəyin bahasına olursa-olsun, biz öz tarixi torpaqlarımızı düşmənin əlindən alacağıq. İstər sülh yolu ilə, istər müharibə yolu ilə və belə də oldu".

Dünyada bəşər sivilizasiyasının mövcudluğunun ən yüksək məqsədlərini müəyyən edən dəyərlər var. Onların məzmunu, ödənilməsi cəmiyyətin normal fəaliyyəti və inkişafı üçün ayrılmaz şərt olan əsas insan ehtiyacları meyarı ilə qiymətləndirilir. Siyasi dəyərlərin zirvəsində humanizm dayanır. İlham Əliyev dünyanın humanizmi incəliklə, ardıcıl və dönməz şəkildə siyasətə daxil edən nadir dövlət başçılarındandır.

Rəhbərlik etdiyi dövlətin milli təhlükəsizliyinin təmin edilməsi ilə bağlı sferalarda apardığı siyasətin sərtliyi və barışmazlığı, sosial-mədəni sahədə, insan və vətəndaş hüquqları ilə bağlı məsələlərdə, yaradıcılığı və əməyində rifahı və özünü ifadə etməsi üçün çoxşaxəli şəraitin yaradılmasında, mükəmməl humanizmlə ahəngdar şəkildə uzlaşır.

Ölkəmizdə, BMT-nin mənəvi relativizmi fonunda, yarandığı dövrün mənəvi aydınlığı ilə indiki deqradasiyaya uğramış dövlət arasında baş vermiş soyqırımı və terrorizmin dünyada aşkar təzahürləri qarşısında baş verir. Cənab İlham Əliyev bu fikri dəfələrlə və müxtəlif səviyyəli beynəlxalq forumlarda dünya ictimaiyyətinin diqqətinə çatdırır. Təsvir edilən mənzərəni fəaliyyətində qərarların qəbulu prosesində qərəzliliyin aydın şəkildə göründüyü, açıq antiislamizm və Azərbaycan da daxil olmaqla bir sıra ölkələrə qarşı ayrı-seçkiyə yol verən AŞPA tamamlayır.

Şübhəsiz ki, Lion Feyxtvangerin məşhur "İstedadlı insan hər şeydə istedadlıdır" aforizminin mənbəyi ona insan intellektinin, ağlının və üfüqlərinin tam gücünün dərk edilməsindən gələn ilham olub! İstedad - Allah vergisidir!

Bəli, Prezident İlham Əliyev milli istedadlarımızın ən parlaq təcəssümüdür. Çünki onların təzahürü Azərbaycan tarixində son iki onillikdə əldə edilmiş bütün nailiyyətlərin əsasını təşkil edir.

Bununla belə, xalqın inamı, İlham Əliyevin görkəmli şəxsiyyəti ilə bağlı bütün arzu və diləkləri Azərbaycan dövlətçiliyinin inkişafında yeni dövr - bütün dünya nizamının qlobal konvergensiya şəraitində onun daha da çiçəklənməsi dövrünü yaradır. Respublika Prezidenti təbii ki, istənilən qlobal toqquşmalara və ziddiyyətlərə baxmayaraq, Azərbaycanın dinamik, münaqişəsiz, hərtərəfli ahəngdar inkişafının əsas təminatçılarından biridir.

Bunun təminatı Azərbaycan dövlətinin həqiqi müstəqilliyi haqqında milli ideyaların maddi təcəssümündə onun dolğun təcrübəsi, sosial-iqtisadi və mədəni tərəqqisi, təbii zəkasının və əqli mükəmməlliyinin dərinliyi, irsən keçmiş əsas genetik təbiəti geniş iş qabiliyyətidir.

Bu kontekstdə hindistanlı ictimai xadim Adi Qodreyin "Dünyada olduqca çox siyasətçi və olduqca az dövlət xadimi var" fikri maraq doğurur. Xalqımızın isə fəxr etməyə haqqı var ki, Azərbaycan dövlətinin başçısı İlham Əliyev eyni sağlam düşüncəni dünya siyasətinə gətirən, bəşər cəmiyyətinin deqradasiyasına yol verməyən və müasir sivilizasiyanın gələcək inkişafının ümidverici perspektivi ilə vəd verən əsl dövlət xadimləri sırasındadır.

Adəm İSMAYIL,

fəlsəfə doktoru.