Sülh sazişi imzalanmalıdır
"Artıq Ermənistan bizim ərazi bütövlüyümüzü tanıdıqdan sonra faktiki olaraq sülh müqaviləsi üçün hər hansı bir ciddi maneə qalmayıb. Əminəm ki, yaxın gələcəkdə, - əgər yenə də Ermənistan saxtakarlıq etməsə və yenə də öz mövqeyini dəyişməsə, - sülh müqaviləsi imzalana bilər". Bu fikri mayın 28-də Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Laçın şəhərinə qayıdan əhali ilə görüşdə deyib.
Prezident İlham Əliyevin Laçın şəhərinə səfəri və oradakı çıxışı hər bir azərbaycanlı üçün qürurverici idi. Cənab Prezident çıxışında bildirdi ki, bu gün müstəqil Azərbaycan dövləti dünya miqyasında öz mövqelərini kifayət qədər möhkəmləndirib və istənilən nəticəni əldə etməyə qadirdir. Son vaxtlar beynəlxalq təşkilatlar da faktiki olaraq bizim mövqeyimizlə tamamilə razılaşıblar. Ona görə ki, biz haqlıyıq və mövqeyimizdən kənara bir addım belə atmırıq. Lakin sülh müqaviləsi beynəlxalq şərtlər əsasında olmalıdır, Naxçıvana yolumuz açılmalıdır və Qarabağda hələ də kök salmış Ermənistan ordusunun nümayəndələri oradan çıxarılmalıdır.
Azərbaycanın açıq bəyan edilmiş və beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən qəbul olunmuş sülh gündəliyi və təşəbbüsləri Cənubi Qafqazda regional inkişaf üçün yeni imkanların yaradılmasına yönəldilib. Bu, təkcə Azərbaycan və Ermənistan arasında deyil, ümumiyyətlə, Cənubi Qafqaza aid məsələdir. Azərbaycanın, həmçinin Qafqazda yeni dövrü - sülh və əməkdaşlıq dövrünü təşviq etdiyini vurğulayan Prezident İlham Əliyev deyib: "Azərbaycan Ermənistanla sülh müqaviləsinin imzalanması üçün 5 prinsipdən ibarət sülh paketi təklif edib və sonda Ermənistan hökuməti pozitiv yanaşaraq bu təklifləri qəbul edib. Bu prinsiplər Ermənistanla imzalanacaq sülh müqaviləsinin əsasını təşkil edəcək. Eyni zamanda, Ermənistan bu prinsiplərə əsaslanaraq Azərbaycanla delimitasiya prosesinin başlanması üçün birgə işçi qrupunun yaradılmasına razılıq verib. Düşünürəm ki, bütün bunlar İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra baş verən pozitiv siqnaldır". Cənubi Qafqaz inteqrasiya edilmiş təhlükəsizlik və əməkdaşlıq məkanı olmalıdır. Azərbaycan və Gürcüstan arasında ikitərəfli və artıq beynəlxalq səviyyədə çox sıx əməkdaşlıq var. Lakin Ermənistan bu bölgədə təcrid olunmuş ada kimi yaşamaqda davam edə bilməz. Onlar münasibətləri normallaşdırmalıdırlar, Azərbaycana və Türkiyəyə ərazi iddialarına son qoymalıdırlar.
Biz işğal dövründə yalnız Qarabağı geri qaytarmaq üzərində düşünmürdük. Azərbaycan hər zaman müstəqilliyin gücləndirilməsi və onun dönməz xarakter alması, habelə heç kəsdən, nə siyasi, nə iqtisadi, nə də enerji cəhətdən asılı olmamağın üzərində çalışıb və buna nail olub. Ölkəmiz tam olaraq müstəqil oldu, müstəqil siyasət aparmaq imkanını əldə etdi və Qarabağı geri qaytardı.
Xatırladaq ki, düşmən və havadarları bu və ya digər formada işğal olunmuş digər rayonları qaytarmağa "razılıq" versələr də, Laçını və Kəlbəcəri heç vaxt "güzəştə" getməyəcəklərini bəyan edirdilər. Ölkə başçısının Vətən müharibəsindəki hərbi-siyasi qələbə ilə yaratdığı reallıq nəinki düşmənin iradəsini qırdı, üstəlik, Ermənistanı vadar etdi ki, Laçını və Kəlbəcəri bir güllə atılmadan tərk etsin. Eyni zamanda postmüharibə dövründə ermənilər ən çox təxribat və manipulyasiyaları məhz Laçın istiqamətində törədirdilər. Lakin Ali Baş Komandanın qətiyyətli mövqeyi ilə sərhəd-buraxılış məntəqələrinin qurulması həm Ermənistan və onun havadarlarını, həm də separatçıları tamamilə dalana dirədi. Belə bir yeni geosiyasi situasiyada İlham Əliyevin Laçına ilk qayıdışı reallaşdırması və Laçın şəhərindən verdiyi bəyanatlar Azərbaycan liderinin qətiyyətinin göstəricisi olmaqla bərabər, əslində, bütövlükdə bölgə üçün yeni yol xəritəsi hesab edilməlidir. Qarabağda yaşayan ermənilər vahid Azərbaycan dövlətində özlərini daha təhlükəsiz və rahat hiss edə bilərlər. Bunun üçün ermənilər, ilk növbədə, separatizm meyillərinə son qoymalı, reallıqları anlamalıdırlar.
Tarixi Zəfərimizin reallıqları fonunda Azərbaycan bölgədə davamlı sülhün və təhlükəsizliyin təmini, Ermənistanla münasibətlərində yeni səhifənin açılması üçün sülh müqaviləsinin imzalanmasını təklif etdi. Ölkəmiz bunun reallığa çevrilməsi üçün üzərinə düşən bütün öhdəlikləri yerinə yetirir və bunu qarşı tərəfdən də tələb edir. Sülh müqaviləsinin imzalanması istiqamətində aparılan danışıqlar, keçirilən görüşlər Azərbaycanın diplomatik uğurlarının davamlılığının təsdiqidir. Hazırda ABŞ və Rusiya, eləcə də Avropa İttifaqı Cənubi Qafqazda mövqelərini qorumaq üçün Qarabağ kartından yararlanmağa çalışırlar. Azərbaycanla Ermənistan arasında sülhün əldə olunması üçün tərəflərin görüşləri intensivləşib. Əlbəttə ki, vasitəçi tərəflər bununla həm də siyasi manevrlər də edirlər. Brüsseldə Qarabağ üzərində Azərbaycanın suverenliyinin Ermənistan tərəfindən tanınmasının normallaşma prosesinə çox böyük faydası var. Son Kreml görüşlərində də aydın göründü ki, Rəsmi İrəvanın bunu qəbul etməsinə Rusiya da öz etirazını bildirmir. Lakin bizim üçün maraqlı olan sülhün yaranmasıdır. Ermənistanın Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü dəstəkləməsi artıq sülh müqaviləsinin imzalanması prosesinin yaxınlaşmasına işarədir.
Ölkə başçısı bildirib ki, danışıqlar aparılan müddətdə iqtisadiyyatımızı gücləndirdik və bu gün heç kimdən asılı deyilik: "Dünya miqyasında nadir ölkələrdənik ki, iqtisadi cəhətdən tam müstəqilik. Siyasi gücümüzü artırdıq, bu gün Azərbaycanla hesablaşırlar. Ən azı regional təhlükəsizlik və inkişaf məsələlərində Azərbaycanın razılığı olmadan heç bir təşəbbüs həyata keçirilə bilməz. Bu gün dünya miqyasında bir çox məsələlərdə Azərbaycanın mövqeyi önəmli mövqe kimi sayılır". Azərbaycan ildən-ilə daha da güclənir. Eyni zamanda dövlətimizin beynəlxalq əlaqələri genişlənir və möhkəmlənir. Sülh prosesinin süni surətdə ləngidilməsi nə Ermənistan, nə də regionumuz üçün müsbət heç nə vəd etmir. Ermənistan sülh danışıqlarının əngəllənməsinə görə yaranan regional inkişaf problemlərinə görə məsuliyyət daşıyır. Azərbaycan isə regional inkişaf və sabitliyin yaranmasına çalışır. Bunun üçün də Cənubi Qafqazda davamlı sülh olmalıdır. Aparılan ikitərəfli və üçtərəfli görüşlərdən də görünür ki, Azərbaycan diktəedici mövqe sərgiləyir. Azərbaycanın sülh üçün 5 baza prinsipləri ilə bağlı təklifləri Ermənistan tərəfindən qəbul olunub. Normallaşma prosesi ancaq Azərbaycanın maraqları çərçivəsində aparılmalıdır. Ermənistan isə heç bir halda Azərbaycanla müqayisəyə gəlmir. Çünki bu işğalçı ölkə ildən-ilə daha da zəifləyir. Ermənistan daxilindəki separatçı qüvvələr hesabına tənəzzülə uğrayır. Ermənistandan başqa ölkələrə kütləvi köç hələ də müşahidə olunmaqdadır.
Azərbaycanın apardığı uğurlu siyasət nəticəsində Ermənistan təcrid vəziyyətinə düşüb. Bu istiqamətdə ölkəmiz səylərini davam etdirir. Azərbaycan Ermənistanın işğalçı siyasətini bütün beynəlxalq təşkilatlarda ifşa edir. Bu siyasətin nəticələri də özünü göstərməkdədir. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin "güclü dövlət, güclü iqtisadiyyat və sosial rifah" konsepsiyası Azərbaycanı dünyada seçilmiş ölkələrin sırasına daxil edib. Bunun nəticəsində, ölkəmiz uğurla inkişaf edir. Məhz ölkəmizin iqtisadiyyatın inkişaf tempinə görə regionda lider dövlətə çevrilməsi də Azərbaycan hökumətinin yürütdüyü müstəqil siyasətin məntiqi nəticəsidir. Azərbaycanın müstəqil xarici siyasət yürütmək imkanlarını Prezident İlham Əliyevin güclü şəxsiyyət kimi qəti iradəsi, dərin və strateji baxışı, düşünülmüş, çevik qərarları və uzaqgörən siyasəti şərtləndirir. Biz gələcəyə baxırıq və hesab edirik ki, suverenlik, ərazi bütövlüyü, sərhədlərin toxunulmazlığı, BMT-nin Nizamnaməsi, beynəlxalq hüququn bütün əsas normaları və prinsipləri əsasında sülh müqaviləsinə nail olmaq mümkündür, bu müqavilə çoxillik düşmənçilik səhifəsini çevirəcək.
Mustafa KAMAL,
"Respublika".
