İkinci Qarabağ müharibəsində azad olunan ərazilər bu gün dirçəlir. Vaxtilə erməni işğalı zamanı xarabalığa çevrilmiş ərazilər bu gün sürətlə cavanlaşır. Erməni işğalı dövründə dağıdılmış, barbarlığa məruz qalmış, bu yerlər artıq gəncləşir, çiçəklənir, canlanır.

Bu sürətli dirçəliş müharibə nəticəsində dağılmış torpağın bərpasında strateji və birgə səylərə sübutdur. Qarabağ onilliklər boyu ağır məşəqqətlərə dözdü. Bu yerlər indi bir intibahın şahididir. Qarabağın gəncləşməsi çoxşaxəli yanaşmadan irəli gəlir. Azərbaycan hökuməti beynəlxalq tərəfdaşlarla əməkdaşlıq edərək geniş yenidənqurma proqramlarına start verib. Bu təşəbbüslər infrastrukturun yenidən qurulmasına, ictimai xidmətlərin bərpasına və iqtisadiyyatın dirçəldilməsinə yönəlib. Yollar, məktəblər, xəstəxanalar, evlər müasir dizaynla və təkmilləşdirilmiş şəraitlə yenidən qurulur, bu da yeni Qarabağın nəinki bərpa olunmasını, həm də gözəlləşməsini təmin edir. Qarabağın dirçəlişinin mərkəzində icma və mədəni irsin bərpası dayanır. Bölgənin zəngin tarixini simvolizə edən mədəni abidələrin və irs obyektlərinin canlandırılması istiqamətində işlər davam etdirilir.

Bu prosesdə yerli əhali də həlledici rol oynayır. Keçmiş sakinlər və yeni məskunlaşanlar yurd yerlərinə ümid və qətiyyətlə qayıdırlar. Onlar öz icmalarının bizneslərin qurulmasında və torpaqların becərilməsində fəal iştirak edirlər. Kütlənin bu iştirakı göstərir ki, yenidənqurma təkcə yuxarıdan aşağıya doğru gedən proses deyil, kollektiv səydir. Qarabağın gəncləşməsinin mərkəzində iqtisadi dirçəliş dayanır. Kənd təsərrüfatı, istehsalat və turizm kimi sənaye sahələrini inkişaf etdirmək üçün investisiyalar ayrılır. Qarabağın bir vaxtlar baxımsız qalan münbit torpaqları indi yenidən becərilir və kənd təsərrüfatı məhsuldarlığında artım vəd edir. İş yerlərinin yaradılması və əlavə investisiyaların cəlb edilməsi üçün sənaye zonaları yaradılır.

Digər perspektivli sahə turizmdir. Zəngin tarixi və əzəmətli mənzərələri ilə Qarabağ əhəmiyyətli turizm məkanına çevrilmək potensialına malikdir. Turizmi dəstəkləyən infrastrukturun, o cümlədən mehmanxanaların, istirahət obyektlərinin və nəqliyyat şəbəkələrinin inkişafı üçün səy göstərilir. Ətraf mühitin bərpası yenidənqurma işlərinin əsas komponentidir. Bölgənin təbii gözəlliyini və ekoloji tarazlığını bərpa etmək üçün meşəsalma layihələri, torpaqların bərpası və davamlı təcrübələr həyata keçirilir. Bu təşəbbüslər Qarabağın dirçəlişinin davamlı və dayanıqlı olmasını təmin etmək üçün həlledici əhəmiyyətə malikdir. Bundan əlavə, yenidənqurma prosesinə müasir texnologiyanın daxil edilməsi diqqət çəkir. Qarabağın yenidən qurulması üçün ağıllı şəhər konsepsiyaları, bərpaolunan enerji layihələri həyata keçirilir, qabaqcıl tikinti texnikalarından istifadə edilir.

Qarabağın dirçəlişi ümid işığı və münaqişədən sonra bərpa modelidir. Bu regionun sürətlə gəncləşməsi onu göstərir ki, strateji planlaşdırma, beynəlxalq əməkdaşlıq və xalqın sarsılmaz ruhu ilə hətta ən dağıdılmış ərazilər belə yenidən çiçəklənə bilər. Məhvdən gəncləşməyə gedən yol davam edir.

Nurcan SÜLEYMANOVA,

“Respublika”.