Dünyada enerji ixracatçısı kimi tanınan ölkəmiz bu sahədə Avropanın əsas tərəfdaşlarından biridir. Avropa İttifaqını neft və qaz ilə təmin edən Azərbaycanın gələcək illərdə qitəni yaşıl enerji ilə də təmin etməsi planlaşdırılır. İqtisadçı ekspert Xalid Kərimli Azərbaycanın bu sahədəki uğurlarından danışarkən bildirib ki, ölkəmizin təkcə enerji ixracatçısı kimi deyil, həm də tranzit ölkə kimi çox mühüm öhdəlikləri var.
"Azərbaycanın həm neft, həm də qaz ixracında Avropanın enerji təhlükəsizliyində rolu böyükdür. Biz artıq 2000-ci illərdən başlayaraq Avropaya neft, 2020-ci ildən sonra isə qaz ixrac edirik. Qaz ixracı Avropanın enerji təhlükəsizliyi məsələsində xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Bununla yanaşı, Azərbaycan artıq 5 ildən sonra Avropaya yaşıl enerji ixrac etmək haqqında da düşünür. Bunun üçün Ərəbistan, BƏƏ və Böyük Britaniyanın şirkətləri ilə müqavilələr bağlanıb. Həmin şirkətlərlə yaşıl enerjinin alternativ mənbələr əsasında ölkə ərazisində istehsalı ilə bağlı razılaşmalar əldə edilib. Razılaşmalara əsasən, ilin sonuna qədər 700 meqavata qədər elektrik enerjisi istehsal ediləcək. Yaxın illərdə Gürcüstan üzərindən keçməklə Qara dənizin dibilə Rumıniya və Macarıstana 3-4 qiqavat elektrik enerjisinin ixracı planlaşdırılır. Bu da imkan verəcək ki, Azərbaycan Avropaya təkcə neft və qaz deyil, həm də elektrik enerjisi ixrac etsin. Bu istiqamətdə Azərbaycan həm istehsalçı, həm ixracatçı ölkə rolunu oynamaqla paralel olaraq etibarlı partnyor kimi də tanınır", - deyə Xalid Kərimli qeyd edib.
Ekspert vurğulayıb ki, Azərbaycan təkcə enerji istehsalçısı və ixracatçısı olan ölkə kimi qalmaq istəmir: "Qlobal layihələrimiz olan Cənub Qaz Dəhlizi və Bakı-Tbilisi-Ceyhan kəmərinin ərsəyə gəlməsinə milyardlarla dollar investisiya qoymuşuq. Qarşıda duran məqsədlərdən biri də Mərkəzi Asiyanın zəngin resurslarını bu layihələr vasitəsilə Avropaya ixrac etməkdir. Yəni Azərbaycan enerji tranziti ölkəsi kimi də formalaşmağa başlayır. Bu istiqamətdə Qazaxıstanla keçən il bağlanmış müqaviləyə əsasən 1,5 milyon ton neftin ixracı həyata keçirilir. Və bunun həcmi artırılacaq. Gələcəkdə Cənub Qaz Dəhlizi vasitəsilə Türkmənistan və Qazaxıstan qazının Avropaya ixracı imkan verəcək ki, Azərbaycan təkcə enerji istehsalçısı və ixracatçısı deyil, tranzit ölkə kimi də əhəmiyyətini artırsın. Bu baxımdan, Azərbaycan alternativ qaz dəhlizi ideyasına müsbət yanaşır. Ona görə də Nabukkonun inşa edilməsinin tərəfdarıdır. Həm də Qara dəniz üzərindən maye qazın Avropaya ixracı istiqamətində də layihələri dəstəkləyir. Bunları nəzərə alıb demək olar ki, Azərbaycan dünyanın enerji xəritəsində çox əhəmiyyətli mövqeyə malikdir. Avropa üçün etibarlı tərəfdaşdır".
Musa BAĞIRLI,
"Respublika".
