30 noyabr

Azərbaycanda olan hadisələr

1920 – Azərbaycanda qadın komitələrinin yaradılmasına başlanılıb.

1925 – Azərbaycan Kommunist Partiyasının VII qurultayı işə başlayıb.

1950 – Moskvada Azərbaycan ədəbiyyatı və incəsənəti günləri keçirilib.

2007 – Tacikistan parlamenti Azərbaycan vətəndaşları üçün viza rejimini birdəfəlik ləğv edib.


Dünyada olan hadisələr

1517 – Martin Lüter öz tezislərini elan edib.

1609 – Qalileo Qaliley Ay səthinin ilk xəritəsini hazırlayıb.

1700 – Narva şəhəri yaxınlığında rus qoşunlarının məğlubiyyəti ilə başa çatan I Pyotrun ordusu ilə XII Karlın İsveç ordusu arasında Böyük Şimal Müharibəsinin ilk döyüşlərindən biri baş verib.

1786 – Toskana vilayəti (İtaliya) tarixdə ilk dəfə ölüm hökmünü ləğv edib.

1840 – Napoleon Bonapartın cəsədinin qalıqları Müqəddəs Yelena adasından Parisə gətirilib.

1853 – Krım müharibəsi zamanı Sinop döyüşü, bu döyüşdə vitse-admiral Pavel Naximovun komandanlığı altında rus eskadronu sayca üstün olan türk eskadrilyasını məğlub edərək Qara dənizdə rus donanmasının üstünlüyünü təmin edib.

1872 – Qlazqoda ilk rəsmi beynəlxalq futbol matçı keçirilib (Şotlandiya 0:0 İngiltərə).

1876 ​​- Rus mühəndisi Pavel Yablochkov transformatorun yaradılması üçün patent alıb. Bu tarix ilk transformatorun yaradıldığı tarix hesab olunur.

1919 – Fransada qadınlar səsvermə hüququ əldə ediblər.

1922 – RSFSR-in tərkibində Çeçen Muxtar Vilayəti yaradılıb.

1939 – Sovet-Fin müharibəsi başlayıb. Səhər saat 8-də Qırmızı Ordunun Baş Komandanlığının əmri ilə Qızıl Ordunun hissələri Kareliya İsthmusunda və bir sıra digər bölgələrdə Finlandiya sərhədini keçib.

1939 – Macarıstan İnqilabının lideri Bela Kun Ukraynada güllələnib.

1948 – Almaniya Kommunist Partiyası Berlinin Sovet İttifaqı hissəsində bir şəhər hökuməti yaradıb.

1952 – ABŞ-da ikili proyektorlardan istifadə edən ilk 3-D rəngli film ilk dəfə ABŞ-da nümayiş etdirilib.

1954 – ABŞ Eniwetok adasında ilk hidrogen bombasını partladıb.

1943 – Almanlar Afinada Yunan-İtaliya müharibəsi əlillərini (283 nəfər) güllələyib.

1964 – SSRİ Marsa “Zond-2” Avtomatik Beynəlxalq Stansiyasını göndərib.

1966 – Barbados Birləşmiş Krallıqdan müstəqilliyini elan edib.

1967 – Yəmən Xalq Demokratik Respublikası (Cənubi Yəmən) yaradılıb. 1990-cı il mayın 22-də Şimali Yəmənlə birləşərək Yəmən Respublikasına çevrilib.

1973 – Türkiyədə Çukurova Universiteti qurulub.

1974 – Türkiyədə Dicle Universiteti qurulub.

1974 – Efiopiyada Lucy (Australopithecus) adlı 3,2 milyon il əvvəl yaşamış bir insan skeleti kəşf edilib.

1982 – Türkiyədə Anadolu Universiteti qurulub.

1982 – Maykl Ceksonun musiqi tarixində ən çox satılan "Triller" albomu işıq üzü görüb.

1988 – SSRİ nəhayət ki, Qərb radiostansiyalarına müdaxilə etməyi dayandırıb.

1991 – İnquşetiyanın Çeçen-İnquş MSSR-dən ayrılması və ayrıca İnquş Respublikasının yaradılması haqqında referendum keçirilib.

1997 – Türkiyədə ümumi siyahıyaalma və seçicilərin qeydiyyatı aparılıb. Türkiyənin əhalisi 62 milyon 865 min 574 nəfər olub.

1999 – Avropa İnsan Haqları Məhkəməsi terrorçu Abdulla Öcalan barəsində çıxarılmış ölüm hökmünün icrasını dayandırmağı tələb edib.

1999 – Küveyt parlamenti qadınların səsvermə hüququnun tanınmasına dair qanun layihəsini rədd edib.

2007 – İstanbul-İsparta reysini həyata keçirən Atlasjet Hava Yollarına məxsus 4203 nömrəli MD-83 tipli sərnişin təyyarəsi İspartanın Çukurören və Kılıç kəndləri arasındakı Türbetəpədə qəzaya uğrayıb. Təyyarədə olan 50 sərnişin və 7 ekipaj üzvündən sağ qalan olmayıb.


Bayramlar və xüsusi günlər

  • Beynəlxalq İnformasiyanın Mühafizəsi Günü.
  • Barbadosun Müstəqillik Günü.
  • Yəmənin Müstəqillik Günü.

Doğumlar

1667 – Conatan Svift, ingilis yazıçısı, filosofu və ictimai xadimi (ö. 1745).

1756 – Ernst Xladni, alman fiziki, eksperimental akustikanın banisi, meteoritlərin tədqiqatçısı (ö. 1827).

1835 – Mark Tven (əsl adı Samuel Langhorn Clemens) amerikalı yazıçı, jurnalist və ictimai xadim (ö. 1910).

1874 – Uinston Çörçill, Britaniya siyasətçisi, 1940-1945 və 1951-1955-ci illərdə Böyük Britaniyanın baş naziri (ö. 1965).

1928 – Elmira Nəzirova, Azərbaycan bəstəkarı, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar İncəsənət Xadimi, professor (ö. 2014).

1934 – İlyas Tapdıq, Azərbaycan şairi və tərcüməçisi, 1958-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Azərbaycan SSR Lenin komsomolu mükafatı laureatı (1972) (ö. 2016).

1972 – Abel Xavier, portuqaliyalı futbolçu.

1980 – Cem Adrian, türk müğənni, bəstəkar, prodüser və yazıçı.

1990 – Maqnus Karlsen, norveçli şahmatçı, 16-cı dünya çempionu.