Bu gün respublikanın kənd təsərrüfatında önəmli yer tutan, xüsusilə əhalinin ərzaq təminatında müstəsna rol oynayan kartofun ölkəmizdə becərilmə tarixi çox da qədim deyil. Əsl vətəni Cənubi Amerika olan kartof ölkəmizdə XIX əsrdən etibarən əkilib becərilir. Lakin artıq o özünü Azərbaycanda geniş yayılmış bir kənd təsərrüfatı bitkisi kimi təsdiqləyib. Buna səbəb aclıq və müharibə illərində onun çörəyi əvəz edə bilmək keyfiyyətidir. Kartof yumrularının tərkibində quru maddə, nişasta, həll olmuş sulu karbonlar, qlükoza və s. vardır. Elə bu keyfiyyətlərinə görə də insanlar onu çox vaxt “ikinci çörək” adlandırırlar.
Kartofdan müxtəlif xörəklər və salatlar hazırlanır. Təkcə kartof nişastasından 500- dən çox məhsul istehsal olunur. Xalq təbabətində də müxtəlif xəstəliklərin müalicəsində kartof şirəsindən geniş istifadə olunur. Məsələn, mədə yarasında, tənəffüs orqanları, onikibarmaq bağırsaq xəstəliklərinin müalicəsində və s. Kartof şirələri dəridə əmələ gələn ləkələri təmizləyir, ağardır, sifətə təravət, gözəllik gətirir. Onun Azərbaycanda adambaşına illik istehlak norması 50 kiloqramdır ki, bu da yüksək rəqəmdir. Daha doğrusu, taxıl və tərəvəz məhsullarından sonra üçüncü sıradadır.
Dövlət Statistika Komitəsi xəbər verir ki, ötən il ölkəmizdə 56 min hektarda əkilən kartof sahələrindən 1 milyon 31 min tondan artıq məhsul istehsal olunub. Bu, hər hektardan 184 sentner məhsul deməkdir. Məhsuldarlıq əvvəlki ildəkindən 10 sentner çoxdur. Bəzi bölgələrdə (Ağstafa, Qazax, Şəmkir, Tovuz, Cəlilabad ) isə hər hektardan 300 sentner məhsul toplanır ki, bu da inkişaf etmiş ölkələrin göstəricilərindən heç də geri deyil.
Hər biri ayrı-ayrılıqda 180 min tona yaxın məhsul istehsal edən Tovuz və Şəmkir rayonları bu sahədə liderdirlər. 158 min tona yaxın məhsul toplayan Cəlilabad, 128 min tona yaxın kartof tədarük edən Gədəbəy rayonları sonrakı yerləri bölüşürlər. Şərur, Ağstafa, Qazax, Qusar, Zaqatala, Sabirabad rayonları da kartofçuluqda önəmli göstəriciyə nail olublar.
Nəriman CAVADOV,
“Respublika”.
