lkəmizdə qeyri-neft sektorunun inkişafı dövlət siyasətinin prioritet istiqamətlərindən biridir. Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə kənd təsərrüfatının inkişaf etdirilməsi istiqamətində həyata keçirilən islahatlar qısa müddətdə səmərəli nəticələr verib. Aqrar sahə özünün dinamik inkişafı ilə müasir çağırışlara cavab verərək keyfiyyətcə yeni mərhələyə daxil olub.

Prezidentin qəbul etdiyi qərarlar sayəsində  bu sahəyə dövlət dəstəyi gücləndirilir, kənd təsərrüfatı məhsullarının rəqabət qabiliyyətinin yüksəldilməsi, məhsuldarlığın artırılması, torpaq və su resurslarından daha səmərəli istifadə edilməsi istiqamətində mühüm addımlar atılır.

Ölkənin ərzaq təhlükəsizliyinin təmin olunmasında yaxından iştirak edən, əhalinin davamlı olaraq ərzaqla təmin olunması missiyasını üzərinə götürən fermerlər də dövlətin xüsusi diqqət və qayğısı ilə himayə olunublar.

Tükənməz dövlət qayğısı sayəsində 2003-2020-ci illər arasında Azərbaycanda aqrar sahədə məhsul istehsalı iki dəfə artmışdır. Müqayisə üçün deyək ki, MDB ölkələrinin heç biri belə yüksək göstəriciyə nail ola bilməyib.

Ölkəmizdə aqrar sektorun böyük potensialı mövcuddur. Bu potensialı hərəkətə gətirmək, əhalinin maddi rifahını daha da yaxşılaşdırmaq üçün ardıcıl, düşünülmüş və məqsədyönlü islahatlar aparılır.

Bu il iyulun 15-də Prezident İlham Əliyevin “Aqrar sahədə istehsalın və emal sənayesinin inkişafına dair bir sıra tədbirlər haqqında” imzaladığı Fərman dövlətimizin başçısının aqrar sahəyə göstərdiyi yüksək diqqət və qayğısının parlaq təzahürüdür. Müsahibimiz “Aqroservis” ASC-nin Masallı-Yardımlı bölməsinin rəhbəri Hikmət Xəlilov fərmanın mühüm əhəmiyyət daşıdığını, aqrar sahənin inkişafı üçün yeni imkanlar yaradacağını vurğulayaraq dedi:

- Azərbaycan iqtisadiyyatının neftdən asılılığının azaldılması, qeyri-neft sektorunun inkişafı, yüksək iqtisadi artımın təmin edilməsi ölkə başçısının həyata keçirdiyi uğurlu siyasətin əsas prioritetlərindəndir.

Fərmanda qeyd olunub ki,  aqrar sektorda həyata keçirilən islahatlar və yeni çağırışlara uyğun strateji hədəflərin müəyyənləşdirilməsi kənd təsərrüfatının davamlı inkişafına əhəmiyyətli təsir göstərmişdir. Bu çərçivədə elektronlaşmanın tətbiqi, dövlət xidmətlərinin optimallaşdırılması, eləcə də səmərəli idarəetmə sisteminin qurulması aqrar sahədə keyfiyyət dəyişikliyini şərtləndirmiş və emal sənayesinin güclənməsi üçün əlverişli imkanlar yaratmışdır. Ölkədə aqrar emal sənayesinin dayanıqlı inkişafı qeyri-neft sektorunun ixrac potensialının möhkəmləndirilməsi və ərzaq təhlükəsizliyinin təmin olunması baxımından vacibdir. Bunu nəzərə alaraq, kənd təsərrüfatının yüksəlişinə dəstək mexanizmi məqsədyönlü şəkildə davamlı olaraq təkmilləşdirilməlidir.

Kənd təsərrüfatının ənənəvi sahələrinin sürətli inkişafı, aqrar sahədə ixrac potensialının artırılması məqsədilə müasir aqroparklar və iri fermer təsərrüfatlarının təşkili, emal müəssisələrinin xammal təminatının yaxşılaşdırılması və emal sənayesinin genişlənməsi istiqamətində mühüm işlər görülür.

Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyevin 2004-cü il 23 oktyabr tarixli Sərəncamına əsasən  “Aqrolizinq” Açıq Səhmdar Cəmiyyəti yaradılıb. Müəssisənin əsas məqsədi aqrar bölmənin müasir texnika ilə təchizatı məsələlərinin çevik şəkildə tənzimlənməsini təmin etməkdir. Cənab Prezidentin 2007 və 2009-cu illərdə imzaladığı müvafiq sərəncamlara əsasən cəmiyyətin fəaliyyəti daha da genişləndirilib.

Səhmdar Cəmiyyətin əsas fəaliyyət istiqaməti kənd təsərrüfatı texnikalarının, texnoloji avadanlıqların və damazlıq heyvanların lizinq yolu ilə hüquqi və fiziki şəxslərə satılması və fermerlərə aqrotexniki xidmətlərin göstərilməsi, eləcə də pestisidlərin və aqrokimyəvi maddələrin güzəştli şərtlərlə satışının həyata keçirilməsindən ibarət olub.

Möhtərəm Prezident tərəfindən imzalanmış 2018-ci il 19 dekabr tarixli Fərmanın qüvvəyə minməsi nəticəsində kənd təsərrüfatı istehsal vasitələri bazarı liberallaşıb, aqrar sahənin texnika təminatında rəqabətyönümlü biznes mühiti formalaşıb.

Əvvəllər bu sahəyə sosial sahə kimi yanaşılırdısa, indi buna biznesyönümlü sahə kimi baxılır. Kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalçılarına göstərilən aqrotexniki xidmətlərin keyfiyyətinin yüksəldilməsi məqsədilə ölkə Prezidenti tərəfindən 2020-ci il 17 avqust tarixli Fərman imzalanıb. Fərmana uyğun olaraq cəmiyyətin adı dəyişdirilərək “Aqroservis” Açıq Səhmdar Cəmiyyəti adlandırılıb və müəssisənin lizinq fəaliyyəti dayandırılıb. “Aqroservis” ASC də Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin tabeliyində olmaqla bu sektorda fəaliyyət göstərən digər təchizatçı şirkətlər kimi kənd təsərrüfatı istehsal vasitələrinin satışını bərabər hüquqla həyata keçirir.

Cəmiyyətin respublikanın əksər rayonlarında bölmələri var və  Masallı-Yardımlı bölməsi də lazımi texnika və avadanlıqlarla təchiz olunub. Bölmənin ixtiyarında olan 24 kombayn, 3 şum traktoru, 6 kotan, 1 diskli mala, çəltikbiçən kombayn,  çəltikəkən, taxılsəpən, gübrəsəpən, dərmansəpən aqreqatlar fermerlərə xidmət göstərir. Bundan əlavə məhsul istehsalçıları gübrə və pestisidlərlə təmin olunur.        

Masallı respublikamızın iri kənd təsərrüfatı rayonlarından biridir. Payızlıq əkinlər üçün Masallının kənd və qəsəbələrində 30-dan çox səyyar xidmət, 211 fermerə mineral gübrə satışı həyata keçirilib. Səyyar xidmətin məqsədi məhsulun artırılmasına kömək göstərilməsi və fermerlərin gübrə alışında çətinliklərinin aradan qaldırılmasıdır.

Cari mövsümdə Masallı rayonunda 2779 hektar sahədə arpa, 7469 hektar sahədə buğda biçilib. Sahələrdən 5993,4 ton arpa, 17628,4 ton buğda yığılıb. Yardımlı rayonunda da 3 min hektarda taxıl əkilmişdir. Taxıl sahələrinin təxminən yarısı aqroservisə məxsus texnikanın köməyilə biçilib. Cəlilabad və Biləsuvar taxılçılarına da kombayn sarıdan köməklik göstərilib.

Artıq ötən mövsümdən başlayaraq çətin relyefli ərazilərdə taxıl yığımının çevik aparılması, operativliyin təmin edilməsi məqsədilə müasir standartlara cavab verən xüsusi konfiqurasiyaya malik 4 ədəd  innovativ kombayn alınıb və dağlıq ərazilərdə biçinə cəlb edilib. Bu kombaynlar 38 dərəcə relyefli sahələrdə işləmə imkanı ilə yanaşı, relyefə uyğun avtomatik transformasiya imkanına malikdir. Kombayn kəskin relyefli ərazilərdə avtomatik rejimdə idarə oluna bilir və məhsul yığımını tam itkisiz həyata keçirir. Bu cür innovativ kombaynların istifadəyə verilməsi relyefli ərazilərdə taxıl biçini zamanı çətinliklərin və məhsul itkisinin qarşısının alınmasını, biçinin operativ aparılmasını təmin edir və relyefli ərazilərdə əkilməyən torpaq sahələrinin əkin dövriyyəsinə cəlb edilməsinə, məşğulluğun artırılmasına və taxıl təhlükəsizliyinin təmin edilməsində böyük imkanlar yaradır.

Bu gün kənd təsərrüfatının inkişaf etdirilməsi üçün yerlərdə münbit şərait, geniş imkanlar vardır. Aqrar sahənin bölmələri əlaqəli işləyir, fermerlərə, kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalçılarına operativ qaydada xidmət göstərirlər. Fermerlər artıq görürlər ki, tələb və təklifləri cavabsız qalmır, problemlərinin həllinə dövlət dəstəyi, qayğı və yardım göstərilir.

Payızlıq əkinlərin keçirilməsi üçün fermerlərlə müqavilələr bağlanılır. Əkin üçün torpağın hazırlanmasından məhsulun yığılmasına qədər görülən bütün aqrotexniki işlər, o cümlədən torpağın şumlanması, mala çəkilməsi, toxumun səpilməsi, gübrələmə və dərmanlama, becərmə işləri, taxıl biçini aqroservis tərəfindən həyata keçiriləcək. Fermerlərə daha keyfiyyətli xidmətlər göstərmək üçün müasir traktorlara, qoşqulara, rotorlu malalara ehtiyac vardır.

Cənab Prezidentin imzaladığı fərmanda aqroparkların fəaliyyətinin tənzimlənməsi, aqrotexniki xidmət göstərilməsi və mülkiyyət hüququnun saxlanılması şərtilə kənd təsərrüfatı texnikasının lizinqə (icarəyə) verilməsinin əlavə dəyər vergisindən azad edilməsi, habelə yerli kənd təsərrüfatı məhsullarının topdansatışı zamanı tətbiq edilən əlavə dəyər vergisinin ticarət əlavəsinə görə hesablanması nəzərdə tutulub.

Qarşıda kənd təsərrüfatının bütün sahələrində intensiv inkişafı təmin etmək, məhsuldarlığı, ixrac potensialı yüksək olan kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalını artırmaq kimi mühüm vəzifələr durur. Cənab Prezidentin Fərmanı aqrar-sənaye kompleksinin davamlı inkişafı, ərzaq təhlükəsizliyinin təmin edilməsi, əhalinin ərzaq təminatının yaxşılaşdırılması, bu sahədə yeni uğurların qazanılması üçün geniş imkanlar açacaqdır.

Əlisəfa HƏSƏNOV,

“Respublika”.